De schema- en modi-kaartjes zijn ontworpen als praktische en visuele hulpmiddelen voor schematherapeuten of vaktherapeuten die gebruik maken van schematherapeutische werkvormen.

De kaartjes maken abstracte begrippen zoals schema’s en modi visueel en toegankelijk, zowel voor kinderen als volwassenen. Ze kunnen ingezet worden om cliënten op een laagdrempelige manier kennis te laten maken met de verschillende schema’s en modi, en om deze tijdens de behandeling te verhelderen en verdiepen.
Door de visuele vormgeving worden innerlijke patronen, emoties en reacties eenvoudiger herkenbaar en bespreekbaar. Dit draagt bij aan het vergroten van inzicht, het stimuleren van zelfreflectie en het versterken van het therapeutisch proces.
De kaartjes kunnen gebruikt worden om sessies te structureren, 

De schema- en modi-kaartjes zijn ontwikkeld als praktische en visuele hulpmiddelen voor therapeuten die werken met schematherapeutische werkvormen. Ze zijn geschikt voor gebruik binnen schematherapie en vaktherapie (muziektherapie, danstherapie, dramatherapie, psychomotorische therapie (PMT) en speltherapie).

De kaartjes maken abstracte begrippen zoals schema’s en modi visueel en toegankelijk, zowel voor kinderen als volwassenen. Ze kunnen ingezet worden om cliënten op een laagdrempelige manier kennis te laten maken met de verschillende schema’s en modi, en om deze tijdens de behandeling te verhelderen en verdiepen.
Door de visuele vormgeving worden innerlijke patronen, emoties en reacties eenvoudiger herkenbaar en bespreekbaar. Dit draagt bij aan het vergroten van inzicht, het stimuleren van zelfreflectie en het versterken van het therapeutisch proces.
De kaartjes kunnen gebruikt worden om sessies te structureren,

Schematherapie gaat ervan uit dat ieder mens een aantal belangrijke psychologische basisbehoeften heeft. Deze behoeften zijn nodig om je veilig, gewaardeerd en verbonden te voelen, en om jezelf te kunnen ontwikkelen tot een evenwichtige volwassene.

Er zijn zeven basisbehoeften die in schematherapie worden onderscheiden:

Als een kind opgroeit in een omgeving waarin deze basisbehoeften niet (voldoende) worden vervuld — bijvoorbeeld door verwaarlozing, overbescherming, afwijzing of onduidelijke grenzen — dan kunnen er schema’s ontstaan.

Schema’s zijn diepgewortelde patronen van denken, voelen en doen. Ze ontstaan vaak al op jonge leeftijd en blijven onbewust meespelen in je volwassen leven.

Bijvoorbeeld: als je als kind weinig veiligheid hebt ervaren, kun je als volwassene moeite hebben met vertrouwen in anderen. Of als je nooit hebt geleerd dat jouw gevoelens ertoe doen, kun je jezelf wegcijferen of het gevoel hebben dat je niet belangrijk bent.

Schema’s kunnen ontstaan door ingrijpende, traumatische ervaringen, zoals mishandeling, verlies of verwaarlozing. Maar ook minder ernstige, terugkerende negatieve ervaringen in de jeugd — zoals steeds afgewezen worden, weinig ruimte krijgen om jezelf te zijn, of voortdurend kritiek krijgen — kunnen leiden tot het ontwikkelen van schema’s.
Een schema is een diepgeworteld patroon in hoe je denkt, voelt en reageert. Vaak zijn deze patronen onbewust: je merkt ze niet direct op, maar ze beïnvloeden wel hoe je situaties ervaart en hoe je met anderen omgaat. Ze kunnen zorgen voor gedrag dat je belemmert, zoals jezelf wegcijferen, anderen niet vertrouwen, of het gevoel hebben dat je nooit goed genoeg bent.
Schema’s ontstaan meestal als reactie op onvervulde basisbehoeften in de kindertijd, zoals veiligheid, liefde, autonomie en waardering.

In schematherapie leer je deze patronen herkennen, begrijpen en veranderen, zodat je beter voor jezelf kunt zorgen en je leven meer in balans komt.

De zeven basisbehoeften en bijbehorende schema’s

Schematherapie onderscheidt zeven psychologische basisbehoeften. Bij elk van deze behoeften kunnen verschillende schema’s ontstaan als ze in de jeugd onvoldoende zijn vervuld:

De zeven basisbehoeften en de 21 schema's:

7. RECHTVAARDIGHEID

De behoefte aan eerlijke en respectvolle behandeling.

   7.1 ONRECHTVAARDIGHEID

Deze schema’s kunnen zich op verschillende manieren uiten in het dagelijks leven. In schematherapie leer je deze patronen herkennen, begrijpen en veranderen, zodat je beter voor jezelf kunt zorgen en je basisbehoeften op een gezonde manier kunt vervullen.

Gezonde modi

Imaginaire rescripting is een oefening die vaak wordt gebruikt in schematherapie om nare herinneringen uit je jeugd op een helende manier te verwerken. Het is een vorm van geleide verbeelding, waarbij je met gesloten ogen teruggaat naar een moeilijke situatie van vroeger — bijvoorbeeld een moment waarop je je alleen, bang, afgewezen of niet gezien voelde.

Samen met de (vak)therapeut ga je die herinnering opnieuw beleven, maar deze keer met een andere afloop. Je stelt je voor dat er iemand komt die jou helpt, beschermt of troost. Dat kan de therapeut zijn, een fantasiefiguur, of jijzelf als volwassene. Zo geef je jezelf alsnog wat je toen nodig had: veiligheid, steun, liefde of erkenning.

Hoe werkt imaginaire rescripting?

Imaginaire rescripting bestaat meestal uit twee stappen:

1. Teruggaan naar een moeilijke herinnering

Samen met de (vak)therapeut ga je met gesloten ogen terug naar een moment uit je jeugd dat nog steeds pijn doet. Dit gebeurt in een veilige en rustige setting. Je vertelt wat er gebeurt in die situatie, hoe oud je bent, wat je voelt, denkt en wat je nodig hebt. Het gaat er niet om om het te analyseren, maar juist om het gevoel van toen opnieuw te ervaren — zodat je erbij stil kunt staan en het kunt doorvoelen.

2. De herinnering veranderen

In de tweede stap verandert er iets in het beeld. Jijzelf als volwassene, of de (vak)therapeut, komt in de herinnering en grijpt in. Bijvoorbeeld door het kind te troosten, te beschermen of op te komen voor wat het nodig heeft. Je herschrijft als het ware het verhaal, zodat er een nieuwe, helpende ervaring ontstaat. Dit kan het gevoel van machteloosheid, angst of eenzaamheid verzachten en ruimte geven aan heling.